Sportverenigingen en de eeuwige zoektocht naar vrijwilligers: ‘We zullen echt wat innovatiever moeten zijn’
GEMEENTE KAAG EN BRAASSEM – Sportverenigingen in Nederland staan steeds meer onder druk: vrijwilligers zijn tegenwoordig vaak lastig te vinden en te behouden, zo blijkt uit een onderzoek van het Mulier Instituut. Hoe gaat het eraan toe bij sportverenigingen in de buurt?
Vrijwilligers zijn, zeker bij lokale kleinere sportverenigingen, van levensbelang. ‘Hier op het complex zijn de zorgen wel aanwezig over het aantal vrijwilligers. De betrokkenheid is groot, maar zeker niet alle vacatures zijn op dit moment ingevuld’, vertelt voorzitter van de Boskoopse voetbalvereniging Floreant, Patrick Rijnbeek. ‘Er is altijd een groep die heel veel doet en anderen doen nou eenmaal wat minder of niets. Die balans moet goed in elkaar zitten en daar moet ook elke keer, zeker aan de start van het seizoen, aan gewerkt worden.’
Eenzelfde soort situatie is zichtbaar bij de watersportvereniging Braassemermeer in Roelofarendsveen in de gemeente Kaag en Braassem. ‘De meeste taken worden gedaan door een vaste groep vrijwilligers, waardoor wij de kosten relatief laag kunnen houden. Momenteel is het vooral moeilijk om ons vrijwilligersbestand uit te breiden’, aldus voorzitter Marijke Hasselman.
Passende vrijwilligerstaken
Kijken naar de manier waarop vrijwilligers het beste geworven en behouden kunnen worden, is noodzakelijk om een vereniging toekomstbestendig te maken, zo ook in Boskoop: ‘Om het vrijwilligerswerk wat aantrekkelijker te maken, proberen we meer in kaart te brengen in welke sector iemand normaal gesproken actief is. Vervolgens proberen we hier bijpassende vrijwilligerstaken aan te koppelen’, gaat Rijnbeek verder. ‘Mensen worden lid van de vereniging om te voetballen. Vaak wordt er helemaal niet aan gedacht wat er allemaal komt kijken bij het draaiende houden van een club. Vrijwilligers zijn in dit geval echt noodzakelijk en er gaat veel aandacht en tijd zitten in het goed regelen van alles.’
‘Ook bij onze vereniging kijken we goed naar de kwaliteiten en ervaringen van iedereen’, voegt voorzitter Hasselman van de watersportvereniging toe. ‘Voor bijvoorbeeld klus- en onderhoudswerkzaamheden is de inzet van vrijwilligers onmisbaar. De kennis die men in huis heeft, proberen wij aan deze klussen te koppelen. Specialistisch werk wordt wel uitbesteed, maar er is al veel kennis aanwezig.’
Jong geleerd, oud gedaan
Het doen van vrijwilligerswerk is niet alleen maar besteed aan volwassenen, zo is te zien bij sportverenigingen in de omgeving. ‘Een aantal meiden en jongens van ongeveer tussen de 11 en 16 jaar, heeft het zo naar de zin in onze gym- of danszaal dat er naast het volgen van de eigen trainingen, ook geholpen wordt bij de trainingen van jongere leden’, vertelt Lieke Brugman van het secretariaat van gymvereniging Excelsior Alkemade in Roelofarendsveen.
Ook op de Boskoopse voetbalvelden zijn er jongeren die andere leden graag willen helpen door bijvoorbeeld een team te leiden of scheidsrechter te zijn bij wedstrijden van jeugdteams. ‘Jongere leden willen we op deze manier kennis laten maken met het doen van vrijwilligerswerk’, beaamt voorzitter Rijnbeek. ‘Natuurlijk concurreren we met de supermarkten zoals Hoogvliet en Albert Heijn; we proberen het daarom ook zo aantrekkelijk mogelijk te maken; zo is er een vergoeding beschikbaar.’
‘Het is in ieder geval belangrijk om de jongere leden van de club er ook bij te betrekken. Met momenteel veel vrijwilligers van middelbare leeftijd, is het huidige vrijwilligersbestand niet echt een goede afspiegeling van de vereniging.’
Ons kent ons
Vaak helpen de kleinschaligheid en lokaliteit van sportverenigingen om, ook in de toekomst, het hoofd boven water te houden. In Boskoop is dit goed te merken: ‘Hier in de omgeving is het echt ons kent ons. Voltallige families zie je op de club voorbijkomen; ouders die hier zelf hebben gevoetbald, helpen bijvoorbeeld weer bij het team van hun zoon of dochter’, legt Rijnbeek uit. ‘In de eerste plaats ben ik ook voorzitter geworden, omdat mijn zoon hier voetbalt. Floreant is echt een dorpsclub en we willen echt onderdeel zijn van de Boskoopse samenleving en er voor iedereen zijn.’
Het zijn van een echte dorpsclub heeft dus zo zijn voordelen, maar dat wil niet gelijk zeggen dat het binnenhalen van vrijwilligers soepel verloopt. ‘Als vereniging staan we open voor iedereen, maar door dat typische dorpsgevoel, kunnen mensen ook juist worden afgeschrikt om hier als vrijwilliger aan de slag te gaan. Een band opbouwen met alle leden en families gebeurt dan ook vanaf dag één.’
Charme
Kortom: als sportvereniging is het nu belangrijker dan voorheen om aandacht te besteden aan het vrijwilligersvraagstuk. ‘Bij Floreant loopt het vrijwilligersaantal niet extreem hard terug, maar dat het terugloopt, staat vast. Het is noodzakelijk om goed vooruit te kijken naar waar dit heen kan gaan en hier wellicht samenwerking in te zoeken met de gemeente en andere verenigingen’, sluit voorzitter Rijnbeek af. ‘We zullen echt wat innovatiever moeten zijn met z’n allen. Maar dat is nou juist wel de charme van een vereniging.’
